ons heerl’k dorp Érel

Peer en Leo van Timmerman Dogge hebben volgens de trilogie van “Rommetom de tore” nog meer meegemaakt wat ik u als lezers van deze nieuwsbrief niet wil onthouden. Deze verhalen zijn eerder gepubliceerd in “Biet bij bietje”” jaarboek 2005 van Heemkundekring Halchterth. Overgenomen met toestemming van de auteur Frans Nefs. De letter H wordt in West-Brabant (meestal) niet uitgesproken aan het begin van een woord of lettergreep, hij is hier wel geschreven omwille van een duidelijker woordbeeld.

De Bonnet

Peer en Leo van Timmerman Dogge ware allebei misdienaar. Elke morge diende ze de eerste mis, want zullie woonde ’t dichtste bij de kerk. De latere misse ware vor de misdienaars die wá wijer weg woonde, want dei gie dan gelijk deur naor school. Nou is ’t bekend dá Joosje Pek altij al veul aondacht besteedde aon de manne op ’t oksaol en ’t jonkvolk op de trapkes van ’t altaor.

Dá duveltje wies altij op de gevoeligst plekke te infiltrere. Op ’t oksaol zate te gewoon te kaorte onder de preek van meneer pestoor en onder ’t zing stonge ze zelfs te vuiste mee luciferstekskes, om wie t’r uit de kerk ’t eerste rondje moes betale bij Dogge in ’t café. Op de misdienaerkes á Joosje Pek nog nie zo veul vat, mar hij vorderde gestaog. Suuske van Meel waor al’s deur de koster gesnapt, toen tie van de miswijn proefde. Kiske artels á bij de koster in d’n hof errebezies gejat. Hij aor ze onder zijn bloes verstoke. De koster zag ’t en vroog; “Wá doede gij hier in mijnen hof?” “ik waar m’ne tamme ekster kwijt….en nou zat ie toch in jouwen hof, koster. Kek, ik’ eb ‘m onder m’n bloes gestoke, anders gaot ie d’r wir van deur denk’k.”

“O, dan is ’t goed,” zee de koster en kneep ’s goed in de bult van Kiske z’n bloes, zodat ’t sap d’r uit perste. “Ga dan nou mar tege oew moeder zegge dat oewen ekster bloeit. Voruit, naor huis nou! En vergit ’t nie te biechte vor dá ge wir op ’t altaor ga zite mee al die zonde.” En nou ging de aondacht van Joosje Pek wir naor Peer en Leo.

Gij durf nie meneer pestoor op z’n bonnet te late gaon zitte.” Zee Leo tege Peere. “Waorom motte gij mijn altij op zitte stoke?” vroeg Peer. “Doe zelf mar ’s keer flienk!” “Dá k’t nie durf zeker,” zee Leo, “mar ik denk dá gij ’t lef nie et.” Dá liet Peer á wir nie over z’n kamt gaon. D’r wier n plan gesmeed en de rolle wiere verdeeld en zo gebeurde ‘t.

Mee de ‘mis mee drie here’ die vor ’n rijde boerebruiloft wier opedroge, ginge de priesters mee de Gloria geloof ik altij op de drie stoele zitte. De misdienaer moest dan eerst de Bonnet wegpakke en dan de achterste slip van ’t kazuifel van de pestoor over ’t stoelleuninkske hange, zodat ‘r gin kreukels in zouwe komme. Dan wier de Bonnet aongegeve, want die moest de pestoor dan even opzette, zolang tie daor zou zitte.

Daor kwame de drie here plechtig naor de stoeltjes gelope, bleve staon en draaide d’r eige tegelijk om. Wachtten effekes om de misdienaer de gelegenheid te geve omde Bonnet weg te haole en ginge dan gelijk zitte. De misdienaer achter de stoel pakte dan gauw mee twee hande de kazuivelslip en begeleide die mee een sierlijke beweging over de stoelleuning. ’t Krakte ammaol toen de pestoor z’n Bonnetje plette. Hij kreeg alle kleure van de regeboog en schoot in ’n hoestbui. De jongste kapelaon proestte ’t uit, want die á deur wat er waar gebeurd. De koster kwam te hulp om de Bonnet –die schoorvoetend tevoorschijn wier gehaold- wir wá te fatsoenere. Leo die aar ’t nie mir en Peer á zo vor kroot deur kunne gaon. ’t Ergste waar, dat de vaoder van de bruidegom in de lach schoot en d’r ni emir uit kwam. Wá schaotterde die vent. En ’t work aonstekelijk. De pestoor kwam overend, liet ’t koor uitscheie ee zinge en sprook de beminnede gelovige toe; “Als gij wilt dat dit huwelijk geldig is, dan zulde nou wat meer eerbied moete tone”. Dat hielp.

’t Speerde ’r ‘nog-al-nie’n bietje’ , toen ze na de mis in de sacrestie kwame . wat haolde de pestoor uit naor Leo. Hij wies wel dá dá de opstoker zou zijn gewiest. ’n Flienke tets tege z’n ore á tie zo te pakke en tege Peere zee tie dat ie eerst te biechte moes gaon, vor dat ie wir ‘ne mis mocht diene. De pestoor docht; ”dan zá ‘k ‘m daor z’n ores nog wel eve wasse.